GRODZISK MAZOWIECKI Ich dziecięce lata brutalnie przerwał wybuch II wojny światowej i morze okrucieństwa. Jeszcze do 17 września w Grodzisku można oglądać przejmującą wystawę „Ukradzione dzieciństwo”

Ekspozycję przygotowaną przez warszawski oddział Instytutu Pamięci Narodowej w sobotę otwarto w dolnym kościele Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Dzieciństwo to zwykle najpiękniejszy okres w życiu człowieka, pełen nadziei, ufności, beztroskiej zabawy i miłości. Wybuch wojny w 1939 roku sprawił, że świat ten z dnia na dzień przestał istnieć – zastąpiły go groza, bezprzykładne okrucieństwo i codzienne świadectwo śmierci. Wystawa opowiada o wyborach między byciem ofiarą, biernym obserwatorem, a obrońcą. Historia „ukradzionego” polskim dzieciom dzieciństwa nie skończyła się w 1945 r. – ocalałe z pożogi wojennej okaleczone fizycznie i psychicznie zarażały one swoimi przepełnionymi grozą wspomnieniami kolejne pokolenia Polaków, przenosząc wojenną traumę do czasów współczesnych. Ekspozycja to też pytanie, czy my sami nie przekazujemy nieświadomie tej traumy.
Wystawa odnosi się do losów dzieci z różnych mniejszości narodowych w tym: Żydów, Romów, Ukraińców, Białorusinów, Poleszuków, Karaimów, Ormian, Hucułów, a także do dramatycznych przeżyć związanych z gettem, obozem, przymusową pracą, deportacjami i egzekucjami. Podzielona jest na siedem części, które obrazują dzieci w różnych rolach życiowych: życie przedwojennych dzieci, obrońcy, oszukani?, ofiary, obserwatorzy, okaleczeni i emigranci.
Sobotniemu otwarciu poruszającej ekspozycji przy Piaskowej 21 towarzyszyły warsztaty dla dzieci i młodzieży przeprowadzone przez Ewę Dyngosz i dr Annę Marię Adamus z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Warszawie. Podczas oglądania zdjęć i czytania opisów dzieci szukały odpowiedzi na pytania zawarte w otrzymanych wcześniej kartach pracy, a następnie dzieliły się zdobytą wiedzą. Edukatorki wyjaśniały ich wątpliwości i opowiadały o założeniach ekspozycji.
Wieczorem, już z dorosłymi słuchaczami, spotkał się dr Tomasz Łabuszewski, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych warszawskiego IPN. Historyk omówił temat strat, które poniosło państwo polskie w okresie II wojny światowej i pierwszym dziesięcioleciu powojennym. Przytoczył wiele przykładów, podał szacunki i wyliczenia wskazujące na skalę zniszczeń materialnych (budynki, fabryki, infrastruktura), kulturowych (pałace, kościoły, biblioteki, zbiory sztuki), a także społecznych (zagłada elit, inteligencji, eksterminacja dzieci, zerwanie ciągłości kulturowej, demoralizacja społeczna). Mimo posiadanej wiedzy i zainteresowania tematem słuchacze nie kryli zaskoczenia skalą problemu.